Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın müsaadesiyle Avusturya Bilimler Akademisi Avusturya Arkeoloji Enstitüsü tarafından Efes Antik Kenti’nde yürütülen hafriyatlarda ortaya çıkarılan 1400 yıllık yapı kompleksi, tarihî birçok araştırmaya kapı araladı.
Kalın bir yangın katmanının altında kaldığı için çok düzgün korunan mutfak, depo alanı, restoran, atölye ve dükkanların yer aldığı 170 metrekarelik yerleşim alanında istiridye ve midyelerle dolu kaseler, salamura edilmiş balıkların yer aldığı amforalar ile şeftali, badem, zeytin, nohut, fasulye ve bezelye tohumları bulundu.
Kazı heyeti lider yardımcısı Filiz Öztürk, bölgedehâlâ alanda incelemelerin sürdüğünü söyledi.
Milattan sonra 7. yüzyılda Efes Antik Kenti’nin hayat standardının düştüğü, kentin küçülmeye başladığı ve sikke deveranının azaldığı istikametinde bilgilere sahip olduklarını anlatan Öztürk, hafriyatlar sonrasında bu yıkımın bir sarsıntıya ilişkin olabileceğini düşünmediklerini aktardı.
Alandaki tabanlarda bir kayma, yükselme tıpkı formda tabanlı ve duvarlarda kayma ve yükselme görülmediğini anlatan Öztürk, “Daha çok alanda bir çatışma, savaşın olduğuna dair mızrak, ok ucu, gülle ve balta üzere aletler tespit edildi. Bu durum bize Batı Anadolu’da bahsedilen Sasani akınlarını düşündürdü. Buluntuları Sasani akınlarıyla ilişkilendirebiliriz” diye konuştu.
YAŞAM VE BESLENME KÜLTÜRÜ
Filiz Öztürk, yapı kompleksinde pişmiş toprak, mermer, bronz materyallerden yapılmış geniş bir buluntu çeşitliliğine rastladıklarını, bu buluntuların da periyodun beslenme ve hayat kültürüne ait bilgiler sunduğunu vurguladı.
Öztürk, “İçlerinde istiridye ve midyelerin bulunduğu kaseler, salamura edilmiş balıkların bulunduğu amforalar tespit edildi. Roma Dönemi’nde ‘garum’ ismi verilen balık sosu tüketiliyordu ve bu balık sosunun geç antik periyotta de Efes’te devam ettirilmiş olduğunu ve beslenmede yer aldığını burada görebiliyoruz. Arkeozoologlarımızın yaptığı incelemede şeftali, badem, zeytin, nohut, fasulye, bezelye tohumlarıyla karşılaşıldı. Tavuk, ördek üzere küçükbaş hayvanlar da tüketilmiş. Büyükbaş hayvanlardan daha çok sığırın tüketilmiş olduğuna dair bilgiler ele geçti” diye konuştu.
Beslenme alışkanlıklarının sosyoekonomik duruma nazaran değiştiğini lisana getiren Öztürk, 1400 yıl evvel domuz etinin taze tüketildiğine ait bilgiler elde ettiklerini, balıklardan da uskumru, palamut, istavrit, çipuranın tercih edildiğini kelamlarına ekledi. (AA)